Istraživački tim u sastavu dr Saša Redžić, dr Ilija Danković, dr Mladen Jovičić i dr Angelina Raičković, uz studente Kristinu Živković i Petra Kojadinovića, koji radi na istraživanju arheološkog lokaliteta Viminacijum, pronašao je ostatke trijumfalne kapije.
Reč je o jednom od zaštitnih znakova arhitektonskog nasleđa rimske civilizacije.
Prema rečima direktora Arheološkog parka Viminacijum dr Miomira Koraća, trijumfalna kapija podignuta je u čast rimskog imperatora Marka Aurelija Antonina, poznatijeg pod nadimkom Karakala.
Kako je napomenuo, u protekle dve decenije u okviru grada su istraživana kupatila, terme i amfiteatar, dok su poslednja istraživanja stambenih četvrti sprovedena pre čitavih pola veka.
Plan istraživanja je podrazumevao da prvi iskopi budu usmereni na glavnu viminacijumsku ulicu naziva decumanus. Ulica široka 10,40 metara je locirana, a usledila su i iskopavanja složene kanalizacione mreže. Potvrđene su i kolonade stubova koje su postojale sa obe strane ulice.
“Na jednoj deonici ulice, na četiri mesta nedostaje kolovoz i već se tu nalaze temeljne stope u obliku kvadrata, građene od masivnih komada krečnjaka. Postalo je jasno da se radi o temeljima tetrapilona, građevine na četiri stuba, sa prolazima na četiri strane. Nije bilo dileme da se radi o jednom od zaštitnih znakova rimske civilizacije kada je arhitektura u pitanju – slavoluku ili trijumfalnoj kapiji”, rekao je Korać, a prenosi Sputnjik.
Korać pojašnjava da su slavoluci ili trijumfalne kapije nastali u doba republike sa ciljem da se proslavi pobeda i donošenje plena velikih vojskovođa:
„To su po pravilu slobodnostojeće građevine, bilo da se radi o jednostavnom luku koji premošćuje ulicu, raščlanjenom tipu sa tri prolaza, ili sa jednim prolazom u formi tetrapilona. Viminacijumska trijumfalna kapija je u formi tetrapilona sa jednim prolazom i poljem za natpis iznad lučnog dela. Dimenzija je 10,40 puta 6,25 metara, što je izuzetno blisko dimenzijama slavoluka ArcodeiGavi u Veroni. Visina trijumfalne kapije u Veroni iznosi 12,70 metara, koji je očuvan u celosti i najbliža je analogije. Imajući u vidu da su bliskih dimenzija najverovatnije je visina viminacijumske trijumfalne kapije dimenzija 12 metara. O samom izgledu trijumfalne kapije može se spekulisati na osnovu poređenja sa sličnim objektima, kao na primer Karakalin slavoluk u Đemili u Alžiru, kao i na osnovu arhitektonskih delova otkrivenih na samom lokalitetu”.
Korać dodaje da se jedan istorijski događaj ističe kada je u pitanju godina u kojoj je izgrađen slavoluk:
“Po istorijskim izvorima, u gornjomezijskoj prestonici Viminaciumu je 195. ili 196. godine Marko Aurelije Antonin, poznatiji pod nadimkom Karakala, izdignut u rang cezara, kasnije avgusta i naslednika svog oca, imperatora Septimija Severa. Ovakav događaj, koji je bio izuzetno važan za sudbinu celog carstva, svakako bi opravdao izgradnju trijumfalne kapije u samom Viminacijumu. Karakala je vladao od 198. do 217. godine nove ere. Od 198. do 211. godine bio je savladar sa ocem Septimijem Severom“.
Potvrda da se radi o Karakalinoj trijumfalnoj kapiji je i fragmentovana mermerna ploča sa očuvanim slovima.
Očuvano je osam slova u dva reda sa tekstom CAES/ANTO, koja su pažljivo urezana rimskom kapitalom, a taj fragment je deo monumentalne ploče na kojoj je urezan tekst u slavu rimskog imperatora Karakale.
Foto: Tanjug/ Arheološki institut