Ministarstvo kulture Vlade Republike Srbije saopštilo je da je element nematerijalnog kulturnog nasleđa Srbije “Društvene prakse i znanja u vezi s pripremom i upotrebom tradicionalnog pića od šljive – šljivovice” upisan na Reprezentativnu listu nematerijalnog kulturnog nasleđa Uneska, objavljeno je na sajtu Vlade.
Odluku o upisu doneo je Međuvladin komitet za očuvanje nematerijalnog kulturnog nasleđa na 17. zasedanju koje se održava u Rabatu, u Maroku.
Kako se navodi u saopštenju, upis znanja i veština potrebnih za pripremu šljivovice u domaćinstvu i njenu upotrebu u svakodnevnoj i običajnoj praksi na Uneskovu listu značajno doprinosi povećanju vidljivosti nematerijalnog kulturnog nasleđa na nacionalnom i lokalnom nivou, kao i međunarodnoj promociji “živog nasleđa” Srbije.
Nominacija, koja objedinjuje kulturu gajenja šljive, tradicionalne zanate, kulturu ishrane i običaje, kao i pečenje šljivovice i njeno korišćenje tokom privatnih ili javnih događaja, odražava široku rasprostranjenost elementa i na najbolji način pokazuje kako se tradicionalne veštine i prakse mogu razvijati u savremenom okruženju, čuvajući svoj značaj i u uslovima razvoja modernog društva.
Ministarstvo je nominovalo šljivovicu 2021. godine, a nominaciju je pripremio Centar za nematerijalno kulturno nasleđe Srbije pri Etnografskom muzeju u Beogradu, uz učešće nosilaca nasleđa, lokalnih zajednica, institucija i nevladinih organizacija, udruženja, a predlagači su Etnografski muzej u Beogradu i Narodni muzej Čačak.
U Ministarstvu podsećaju da su elementi na Reprezentativnoj listi nematerijalnog kulturnog nasleđa Uneska iz Srbije porodična slava (uvrštena 2014. godine), kolo – tradicionalna narodna igra (2017. godine), pevanje uz gusle (2018. godine) i Zlakusko lončarstvo (2020. godine).
Još jedan dokaz o kvalitetu srpske šljivovice i ostalih rakija od voća predstavlja i podatak da je njihov izvoz povećan za oko 30 odsto od januara do septembra ove godine u odnosu na isti period 2021. hodine, pa je dostigao vrednost od preko 10 miliona evra. Vrednosno, najviše rakije Srbija izvozi u Hrvatsku, Nemačku, Crnu Goru, SAD i BiH.
„Najveći rast vrednosti izvoza u ovoj godini zabeležen je na tržište Švajcarske. Pored toga, naši proizvođači osvajaju i nova tržišta kao što su Kipar, Azerbejdžan i Malta“, kažu u Udruženja za biljnu proizvodnju i prehrambenu industriju Privredne komore Srbije.
Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, procena je da će ove godine proizvodnja šljive biti veća za 15 odsto u odnosu na prošlu godinu, tako da će ovo pozitivno uticati na dalji rast proizvodnje i izvoza rakije od voća, s obzirom da se oko 70 odsto šljive preradi u rakiju, kažu u Udruženju.
Kvalitet našeg nacionalnog pića – rakija od voća, prepoznat je u svetu što pokazuje konstantan rast izvoza iz godine u godinu, kao i nagrade koje osvajaju naši proizvođači na međunarodnim takmičenjima.
Prema podacima Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, prošle godine proizvedeno je oko 26,1 miliona litara rakije.
Procena je da sa količinom rakije za sopstvene potrebe u domaćinstvima ukupna količina proizvedene rakije iznosi oko 50 miliona litara.
Država je i ove godine opredelila podsticajna sredstva za izgradnju objekata i nabavku opreme, uređaja i mašina za proizvođače jakih alkoholnih pića, koji se isplaćuju u maksimalnom iznosu od 60 odsto od vrednosti realizovane prihvatljive investicija, a za proizvođače koji imaju registrovanu geografsku oznaku – 70 odsto, navode u PKS. U Registru proizvođača jakih alkoholnih pića trenutno je aktivno oko 930 proizvođača. Poslednjih godina prosečno se godišnje u Registar upiše oko 100 novih proizvođača, dok se određeni broj i briše iz Registra.